Öğretim Tekniklerinde Alternatif Yöntemler, Teknikler ve Uygulamalar

Dinleme Yöntem ve Teknikleri (Öğrenme Türleri)

**Katılımcı Dinleme:**

Öğrencilerin metni sesli olarak okurken, metnin bir yerinde durarak metnin sonrasını tahmin etmeye çalıştığı ve bu tahminlerin not alındığı dinleme türüdür.

**Seçici Dinleme:**

Öğrencilerin metinde not almak için gerekli olan bilgileri, not alma biçimini ve metinde hangi bölümleri not alacaklarını öğrendiği ve uyguladığı dinleme şeklidir.

**Sorgulayıcı (Eleştirel) Dinleme:**

Öğrencilerin bir konuşmada ifade edilen görüş ve düşüncelerin, öne sürülen gerekçelerin tutarlı olup olmadığını sorguladığı dinleme biçimidir.

 

Konuşma Yöntem ve Teknikleri (Öğrenme Türleri)

**Sorgulayıcı (Eleştirel) Konuşma:**

Sorgulayıcı konuşma, verilen bilgileri gerekçeleriyle sorgulayıp bu bilgilere katılıp katılmadığını nedenleriyle ifade ederek yapılan konuşmadır.

 

**İkna Edici Konuşma:**

İkna edici konuşma beş aşamada gerçekleşen bir konuşma türüdür. Bu aşamalar dikkat çekme, anlamayı sağlama, inandırma, tekrarlama ve istenileni açıklamadır.

 

### Okuma Yöntem ve Teknikleri (Öğrenme Türleri)

 

**Paylaşarak Okuma:**

Yüksek sesle okuma yapan bir öğrencinin kaldığı yerden başka bir öğrencinin okumaya devam ettiği okuma türüdür.

 

**Sesli Okuma:**

Öğrencilerin metni vurgularına, tonlamalarına, noktalama işaretlerine ve telaffuz özelliklerine dikkat ederek sesli bir şekilde okumalarıyla gerçekleştirilen tekniktir.

 

**Sorgulayıcı (Eleştirel) Okuma:**

Öğrencinin okuduğu metinde üzerinde durulan düşünceyi, tutarlılık ve tutarsızlıklara göre okumasıdır.

 

**Not Alarak Okuma:**

Önemli noktalara, başlığa ya da görsellere dikkat ederek ve kısa notlar alarak yapılan okumadır.

 

**Yankılayarak Okuma:**

Okuma becerisi gelişmiş bir kişi tarafından okunan kısa metnin, okuma becerisi yeterince gelişmemiş öğrenciler tarafından tekrar edilerek okunmasıyla gerçekleşen uygulamalardır.

 

### Yazma Yöntem ve Teknikleri (Öğrenme Türleri)

 

**Hikâye Edici Yazma:**

En basit hâliyle, hikâye edici yazma, hikâye yazma işidir. Hikâye edici yazma, hikâyelerin genel özellikleri olan karakterler, olay, yer ve zaman kavramları üzerinden bir ya da birkaç kişiyi, bir anıyı veya bir dönemi anlatır. Hikâye edici yazmanın iki türü bulunmaktadır:

1. Olayların oluş sırası karışık olarak verilen cümlelerden hikâye yazma: Karışık hâlde verilen cümlelerin oluş sırasına uygun yazılması ile gerçekleşir.

2. Hikâyenin ortasını yazma: Öğrenciye daha uzun ve daha kısa yazma fırsatının tanındığı uygulamalardır. Tek kural, başlangıçtan bitişe kadar konuyu değiştirmeden yazmaktır. Başlangıçta ve bitişte olanların arasını öğrenci kendi yazar.

 

**İkna Edici Yazma:**

Öğrencinin, konuştuğu kişinin düşünce süreçlerinin bilincine varmasını sağlayan ve farklı düşünme süreçlerini de göz önünde bulunduran yazma türüdür.

 

**Sorgulayıcı (Eleştirel) Yazma:**

Öğrencinin bir konu hakkında katılmadığı noktaları, çelişkileri, tutarsızlıkları ya da katıldığı durumları mantıksal bir temele oturtarak neden karşı olduğunu ya da desteklediğini nedenleriyle birlikte aşamalı bir şekilde yazmasıyla gerçekleşir.

 

**İş Birliği Yaparak (Paylaşarak) Yazma:**

Öğrencilerin küçük gruplar hâlinde birlikte çalışarak bir metin yazmasıdır. Yazım sürecinde iş bölümü yapılır. Grup olarak bir ürün ortaya koymayı ve sosyalleşmeyi sağlayan uygulamalardır.

 

**Planlı Yazma:**

Öğrencilerin bir yazıyı, planlı yazma kriterlerine uygun şekilde oluşturmasıdır. Yazma süreci birkaç gün sürebilir. Önemli olan, öğrencinin planlı şekilde yazmasıdır. Planlı yazma genel olarak şu aşamalardan oluşur:

1. Ön hazırlık

2. Dikkat edilecek hususlar

3. İlk taslağı oluşturma

4. İkinci taslağı oluşturma

5. Değerlendirme

 

**Karşılaştırmalı Yazma:**

Öğrencilerin iki ya da daha fazla nesnenin, kişinin ya da yerin birbirleriyle olan benzerliklerini ve farklılıklarını birer paragrafta ele alarak yazmasıyla gerçekleşir.

 

**Not Alma:**

Öğrencilerin dinlediği ya da okuduğu konuda önemli gördüğü noktaları kısaltmalar yaparak, resmederek, haritalayarak ya da semboller kullanarak not hâline dönüştürmesidir.

 

**Betimleyici Yazma:**

Bir yerin, cismin ya da kişinin dış görünüşü hakkında yazma türüdür. Betimlenecek objenin (yer, cisim ya da kişi) ayrıntıları önemlidir. Bu nedenle dikkatle bakmak betimleyici yazmanın önemli noktalarındandır. Betimleyici yazmanın, betimlenenler ve betimleme şekline göre bazı türleri bulunmaktadır. Bunlar kısaca:

1. Nesne betimlemesi

2. Yer betimlemesi

3. Kişinin betimlenmesi

4. Dış görünüşün betimlenmesidir.