Sorun Merkezli Program Tasarımları

Sorun Merkezli Program Tasarımları ve EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME MODELLERİ konularını bu yazımızda anlatmaya çalışacağız

Yaşam şartları tasarımı

Merkezinde okulda karşılaşılan sorunların okul dışındaki sorunlara benzemesini ve öğrencilerin anlama becerilerinin derinleştirilmesini alır.

Bu tasarımın amacı ise öğrencinin anlamlı hale getirmek ve öğrenmenin yaşama uyarlanması olarak sayabilir.

Son olarak bu tasarımın özelliği ise sorun çözme ilkelerine ağırlık vermesi ve öğrencilerin geçmiş deneyimlerini kullanmalarını sağlamasıdır.

Önemli Yaşam şartları tasarımının belirli güçlü gönleri vardır. Bu tasarım yaklaşımı konuyu, sosyal yaşamın kategorilerini merkeze alarak ve ayrı konuları kap­sayarak bütün bir formda sunar. Sosyal ve kişisel sorunlara yoğunlaştığı için, öğrencileri Öğrenmeye ve sorun çözme uygulamalarına teşvik eder. Konunun gerçek durumlara bağlanması programın uygunluğunu artırır. Buna karşın eksik yönleri ve zorlukları da vardır. Belki de en büyük zorluğu, yaşamın temel alanlarının düzeninin ve kapsadığı alanın neler olduğunu belirlemektir. Örneğin-, şimdiki zamanın önemli aktiviteleri, gelecekte de başlıca aktiviteler olacak mı olmayacak mı gibi sorular doğrultusunda konu alanının belirlenmesi oldukça zor bir uğraştır.

Çekirdek tasarım

Merkezdeki asıl konuyu çok iyi anlayan, sorun çözme becerileri ve genel kültürü çok iyi olan bir öğretmene gereksinim duyar. Bu tasarım yaklaşımında da, öğretmenlerin donanımlı olması önemlidir, ancak yaşantı merkezli programlardaki gibi konuyla ilgili donanım daha da önemlidir.

Toplumsal Sorunlar ve Yeniden Kurmacılık Tasarım

Bu tasarım yaklaşımı, öğrencilerin toplumsal sorunlarla ilgilenerek, yeniden yapılandırma projeleri üretmeyi amaçlamaktadır. Öğrencilerin sosyal değişime katkıda bulunabileceklerine ve adil bir toplum yaratma potansiyellerinin olduğuna inanılmaktadır.

Bu tasarım yaklaşımında, öğrencinin bireysel ihtiyaçlarını karşılamakla birlikte, toplumsal görüş birliği oluşturmasına da önem verilmektedir. Öğrencilerin sorunları analiz etme becerileri geliştirilmektedir.

Bu tasarım yaklaşımı, çocuk merkezli program tasarımlarını eleştirmekte ve öğrencilerin hedeflerden sapabileceğini ve bu tasarımların karmaşa yaratabileceğini savunmaktadır. Öğretmenlerin rehberlik ettiği bir süreç ile öğrencilerin toplumsal sorunları anlamaları ve çözüm önerileri üretmeleri hedeflenmektedir.

EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME MODELLERİ

ABD'de Yaygın olan Modeller:

Amerika'da en yaygın dört modele aşağıda yer verilmiştir. Bunlar “Taba", “Tyler", “Taba - Tyler" ve “Sistem Yaklaşımı" modelleridir. Türkiye'de ve dünyada en çok kabul gören model ise “Taba-Tyler" modelidir.

Taba Modeli:

- İçeriğin Seçimi: Öğretim programında yer alması gereken içeriğin belirlenmesidir.

- İçeriğin Düzenlenmesi: Belirlenen içeriğin bir yapıya oturtulması ve sıralanmasıdır.

- Öğrenme Yaşantılarının Seçimi: Öğrencilerin içeriği öğrenirken kullanacakları deneyimlerin seçilmesidir.

- Öğrenme Yaşantılarının Düzenlenmesi: Seçilen öğrenme deneyimlerinin bir düzen içinde organize edilmesidir.

- Neyin Nasıl Değerlendirileceğinin Saptanması: Öğrencilerin öğrendiklerinin nasıl değerlendirileceğinin belirlenmesidir.

- Program Öğelerinin Sırası ve İlişkilerin Kontrolü: Programda yer alan öğelerin sıralanması ve aralarındaki ilişkilerin belirlenmesidir.

 

Tyler Modeli:

- Kesinleşmiş Öğretim Amaçları: Amaçlar belirlenir ve bunlar programın temelini oluşturur.

- İçerik Yapısı: Belirlenen amaçlar doğrultusunda içerik oluşturulur.

- Öğrenme Deneyimleri: Öğrencilere sunulan öğrenme deneyimleri ve etkinlikler belirlenir.

- Öğretim Yöntemleri: Öğrencilere sunulan öğretim yöntemleri ve stratejileri belirlenir.

- Değerlendirme: Öğrencilerin öğrenme düzeylerini ve programın etkililiğini değerlendirmek için kullanılan yöntemler belirlenir.

 

Bu modellerin kullanımı öğretim programlarının etkin ve sistematik bir şekilde geliştirilmesine olanak sağlamaktadır. Her modelin farklı özellikleri ve adımları bulunmaktadır, bu nedenle seçilecek model programın hedeflerine ve gereksinimlerine uygun olmalıdır.

Önemli: Tyler Modeli, program geliştirme sürecinde hedeflerin belirlen­mesi aşamasında yapılması gerekenleri açıkça göstermektedir.

Önemli Taba modeli, program geliştirme sürecini çok iyi Özetlemekte ve bu sü­reci bir akış şeması İle göstermektedir. Taba-Tyler Modeli, dünyada ve Türkiye’de en çok kullanılan ve kabul gören modeldir.

 

TÜRKİYE’DE YAYGIN OLAN PROGRAM GELİŞTİRME MODELLERİ

Türkiye’de programlarda amaçlar, içerik, Öğrenme - öğretme süreçleri (eğitim durumları) ve değerlendirme öğeleri birbirini İzleyerek yer alır. Türkiye’de programlar Taba-Tyler Modeline uygundur. (Örnek: MEB Modeli, Demirel Modeli, EARGED Modeli, TTK Modeli.)