Program Tasarısı Hazırlamada Hedef

Program Tasarısı Hazırlamada Hedef konumuzu şu şekilde başlayabiliriz.

Eğitimde program, geliştirme tasarısı hazırlanırken ihtiyaçlara göre belirlenen hedefler, bunlara uygun içerik, hedeflere ve içeriğe göre öğrenme - öğretme süreci ve bunların hepsine göre de değerlendirme yapılmalıdır. Bir program geliştirme tasarısında; hedefler, içerik (konu), eğitim durumları (öğrenme - öğretme süreci) ve değerlendirme (sınama durumları) öğelerinde yapılması gerekenler eksiksiz bir şekilde yerine getirilmelidir.

Önemli : "Programlar hangi temel öge ile başlar?” ya da "Programların ilk temel öğesi hangisidir?” denildiğinde, “Hedef”; "Program geliştirme süreci hangi aşama İle başlar?” denildiğinde ise "ih­tiyaç belirleme” akla gelmelidir

Öğrenme Öğretme Yöntemleri ve Materyalleri dersi kapsamında, öğrenme-öğretme sürecinin planlanması için bu üç düzeyde hedef belirlenir. Uzak amaçlar genellikle müfredat belgesinde belirtilen genel hedeflerdir. Öğretmen, bu genel hedeflere uygun olarak öğrenme hedeflerini belirler. Öğrenme hedefleri, öğrencilerin bilgi, beceri, tutum ve değerlerinde hedeflenen değişiklikleri ifade eder. Öğretmen, öğrenme hedeflerine uygun olarak öğretim planını oluşturur ve bu plana uygun olarak öğrenme-öğretme etkinliklerini gerçekleştirir. Öğretim materyalleri, öğrenme-öğretme sürecinde kullanılan araçlardır ve öğretimin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Öğretmen, öğretim materyallerini seçer ve kullanırken öğrenme hedeflerine uygun olanları tercih eder. Öğretmen aynı zamanda, öğrencilerin öğrenmelerini değerlendirirken de öğrenme hedeflerine uygun değerlendirme araçlarını kullanır.

Bu sayede öğrencilerin hedefler doğrultusunda ilerlediğini ve hedeflere ulaşıp ulaşmadıklarını değerlendirme imkanı sağlanır.  Program geliştirme süreci, ihtiyaç belirleme ile başlar. İhtiyaç belirleme, mevcut durumu analiz ederek gereksinimlerin belirlenmesini ve hedeflerin tanımlanmasını içerir. Programın amacı ve hedefleri belirlendikten sonra, içerik (konu) ve öğrenme-öğretme süreci planlanır. Bu aşamada, programın bütünleyici unsurları olan öğrenme hedefleri, öğrenme-öğretme yöntemleri, öğretim materyalleri ve değerlendirme araçlarına dikkat edilerek programın tasarımı oluşturulur. 

Örneğin, bir genel amaç olarak "Öğrenci, edebiyat eserlerini analiz edebilme becerisine sahip olmalıdır" hedefi belirlenebilir. Bu hedefi daha spesifik hale getirmek için özel hedefler oluşturulabilir. Örneğin, "Öğrenci, bir romanı analiz ederek karakterlerin özelliklerini ve ilişkilerini yorumlayabilmelidir" şeklinde bir özel hedef belirlenebilir.

Bu hedeflere ulaşmak için öğrenme-öğretme sürecinde çeşitli yöntemler ve materyaller kullanılabilir. Örneğin, sınıf içinde tartışmalar, küçük grup çalışmaları, yazılı ödevler gibi etkinliklerle öğrencilerin edebiyat eserlerini analiz etme becerilerini geliştirmeleri sağlanabilir. Ayrıca, edebiyat eserleri, yazılı ve görsel materyaller gibi kaynaklar da öğretimde kullanılabilir.

Öğrencilerin hedeflere ne kadar yaklaştığını değerlendirmek için çeşitli değerlendirme araçları kullanılabilir. Örneğin, öğrencilere edebiyat eserlerini analiz etmelerini gerektiren ödevler verilebilir veya sınıf içinde yapılan tartışmalarda öğrencilerin yorumlama ve analiz becerileri gözlenebilir. Bu değerlendirme araçları öğrencilerin hedeflere ne kadar ulaştığını belirlemek için kullanılabilir.

Hedef Beliklerken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

- Hedeflerin öğrencinin, toplumun ve konu alanının ihtiyaçlarına uygun olarak belirlenmesi önemlidir. Hedefler, gerçek ihtiyaçlara yanıt verecek şekilde olmalıdır.

- Hedefler, içerikle tutarlı olmalı ve konuyla bağlantılı olmalıdır. Ayrıca hedefler kendi içinde tutarlı olmalıdır.

- Hedefler, sürekli gelişmeye ve ilerlemeye dönük olmalıdır. Öğrencinin öğrenme sürecinde sürekli ilerlemesi sağlanmalıdır.

- Hedefler, öğrencinin ulaşabileceği ve gerçekleştirebileceği şekilde olmalıdır. Öğretim sürecinin sonunda gerçekleştirilebilecek hedefler belirlenmelidir.

- Hedefler, öğrencinin özel yeteneklerine ve davranışlarına yönelik olmalıdır. Öğrencinin bireysel özellikleri dikkate alınarak hedefler belirlenmelidir.

- Hedefler, herkes tarafından anlaşılır ve açık bir şekilde ifade edilmelidir.

- Hedefler, tek bir özelliğe yönelik olmalıdır. Ayrıca belirli bir davranış grubunu kapsayacak şekilde geniş ifade edilmelidir.

- Hedefler, öğrenme sürecini değil, öğrenme ürününü yansıtmalıdır. Öğrencinin hedefe ulaşması ve hedefin gerçekleşmesi önemlidir.

- Hedefler, birbirini izleyen aşamalı bir yapıya sahip olmalıdır. Örneğin, bilgi basamağındaki hedef gerçekleşmeden kavrama düzeyindeki hedef gerçekleşemez. Hedefler arasında bir bağlantı ve ilerleme olmalıdır.